هوش مصنوعی (AI) اصطلاحی است که به توانایی ماشین‌ها یا نرم‌افزارها برای انجام کارهایی که معمولاً به هوش انسانی نیاز دارند، مانند استدلال، یادگیری، تصمیم‌گیری و حل مسئله اشاره دارد. هوش مصنوعی در سال‌های اخیر به لطف در دسترس بودن حجم زیاد داده، منابع محاسباتی قدرتمند و الگوریتم‌های نوآورانه به سرعت در حال پیشرفت بوده است. این پدیده در حوزه‌های مختلفی مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزشی، سرگرمی، مالی و امنیت به کار گرفته شده و مزایای فراوانی برای افراد، سازمان‌ها و جامعه فراهم کرده است.
با این حال، برخی مرتباً در مورد خطرات بالقوه هوش مصنوعی مانند مسائل اخلاقی، تأثیرات اجتماعی، نقض حقوق بشر و تهدید موجودیت بشر ابراز نگرانی کرده‌اند. برخی از این نگرانی‌ها محصول توهم یا داستان‌های تخیلی است که هوش مصنوعی را به عنوان یک نیروی مخرب یا غیرقابل کنترل با توانایی نابودی بشر نشان می‌دهد. این سناریوها اغلب بر این فرض استوارند که هوش مصنوعی می‌تواند خود مولد یک ابَرهوش مصنوعی شود که توانایی پیشی گرفتن از هوش انسانی را در همه حوزه‌ها داراست. این افراد همواره نگرانند ابرهوش ساخته شده توسط هوش مصنوعی اهداف یا ارزش‌هایی را دنبال کند که با ارزش‌های اخلاقی و انسانی ناسازگار یا ناهمسو هستند.
آگاه‌سازی نسبت به خطرات و چالش‌های احتمالی هوش مصنوعی ضروری است، اما نباید سناریوهای متأثر از توهم توطئه را چندان جدی گرفت. هوش مصنوعی هنوز تا دستیابی به ابرهوشی فاصله‌ی زیادی دارد. موانع فنی و عملی زیادی بر سر راه هوش مصنوعی برای تبدیل شدن به تهدید برای بشریت قرار دارد. هوش مصنوعی یک موجودیت یکپارچه نیست که به اختیار خود عمل کند، بلکه حوزه‌ای متنوع و پویاست که ذی‌نفعان و تخصص‌های متنوعی درگیر آنند. هوش مصنوعی توسط انسان و برای اهداف انسانی طراحی شده است و تحت نظارت و مقررات انسانی است. بنابراین، هوش مصنوعی را می‌توان با ارزش‌ها و علایق انسانی همسو دانست و می‌توان از آن به‌طور مسئولانه و اخلاقی برای ارتقای رفاه انسان و خیر اجتماعی استفاده کرد.
حکایت هوش مصنوعی، قصه‌ی دیروز و امروز نیست و سال‌هاست که به صورت حرفه‌ای و تجاری در موقعیت‌های متعدد استفاده می‌شود. ربات‌های جستجوی گوگل، مدت‌هاست که برای نمایش بهترین نتایج به کاربران از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. درک زبان طبیعی در سیری و الکسا به کمک هوش مصنوعی انجام می‌شود. مترجم گوگل، مدلی از هوش مصنوعی است که برای ارائه‌ی ترجمه‌های بهتر و دقیق‌تر همچنان در حال آموزش است. دوربین‌های جریمه‌ی سرعت یا دوربین‌های سطح شهر برای تشخیص شماره پلاک خودروها از مدل‌های تشخیص الگو (Pattern Recognition) استفاده می‌کنند و همه‌ی این موارد مرهون هوش مصنوعی است.
با همه این اوصاف، هوش مصنوعی عاری از عیب و نقص نیست. همچنان نگرانی‌های اخلاقی، حقوقی و اجتماعی درباره هوش مصنوعی وجود دارد. این که هوش مصنوعی چگونه باید با حفظ حریم خصوصی، تشخیص سره از ناسره و منافع عمومی سازگار باشد هنوز جزو پرسش‌هایی هستند که بی‌پاسخ مانده‌اند. همچنین چالش‌هایی نظیر اینکه هوش مصنوعی چگونه باید با تغییرات شغلی، تأثیرات روان‌شناختی و روابط انسانی همسو شود، در افق پیش روی این پدیده‌ی مدرن رخ می‌نمایند.
به هر روی باید پذیرفت که هوش مصنوعی دشمن یا رقیب بشریت نیست، بلکه شریک و ابزاری است برای رسیدن به اهداف و آرزوهای متعالی‌تر.
